Cholesterol
Występujący w błonie komórkowej związek tłuszczowy. Cholesterol przyczynia się do ochrony błony komórkowej i działa na nią stabilizująco. Cholesterol jest substancją wyjściową do produkcji hormonów, witaminy D oraz kwasów tłuszczowych. Znajduje się w maśle, mięsie, żółtku jaj, twarogu, czyli w produktach pochodzenia zwierzęcego w przeciwieństwie do produktów pochodzenia roślinnego które go nie zawierają.
Cholesterol i zdrowie
Czy wiesz, że Twój organizm potrzebuje cholesterolu? W małych ilościach, cholesterol korzystnie wpływa na funkcje organizmu. Jednak przyjmując go zbyt wiele w pożywieniu można spowodować wzrost jego zawartości we krwi a tym samym znacznie podnieść ryzyko zachorowań na choroby układu krążenia. Cholesterol odkłada się bowiem wewnątrz naczyń krwionośnych zwężając ich prześwit, usztywniając ściany i powodując spowolnienie przepływu krwi.
Tworzenie cholesterolu
Dwie trzecie cholesterolu w ludzkim organizmie, jest wytwarzane przez organizm, w wątrobie. Reszta pochodzi z naszej diety. Cholesterol może występować w postaci wolnej lub w postaci zestryfikowanej (związek kwasów tłuszczowych). Cholesterol krąży w krwi a raczej w osoczu dzięki białkom transportującym - lipoproteinom.
Badania wykazały, że ludzie na diecie obfitującej w nasycone kwasy tłuszczowe znacznie zwiększają poziom cholesterolu we krwi. Inaczej jest w przypadku ludzi będących na diecie złożonej z produktów bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe, gdzie poziom ich cholesterolu we krwi był znacznie zmniejszony. Dlatego spożycie tłuszczu nie musi prowadzić do powstawania nadmiernego stężenia cholesterolu we krwi, w zależności od rodzaju stosowanej diety i rodzaju spożywanych kwasów tłuszczowych.
Lipoproteiny LDL i HDL
Lipoproteiny to związki białek, lipidów i cholesterolu. Ich rolą jest transport lipidów w organizmie. Wyróżniamy lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL) i lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL).
Lipoproteiny LDL składają się z 80% lipidów, w tym dużej ilości cholesterolu, stanowią one zły cholesterol. LDL ułatwia transport cholesterolu z jelita do tętnic. Dieta bogata w nasycone tłuszcze (masło, tłuszcze zwierzęce), przyczynia się do zwiększenia poziomu cholesterolu LDL w organizmie, a tym samym zwiększa przeciążenie tłuszczu w tkankach, w tym tętnic wieńcowych. Dlatego nadmiar tłuszczów nasyconych, jest niebezpieczne dla zdrowia.
Lipoproteiny HDL składają się z 50% tłuszczu. Zawierają więcej aminokwasów i stanowią dobry cholesterol. HDL odpowiada za transport cholesterolu we krwi do wątroby, gdzie jest on eliminowany. Wiele składników odżywczych może zwiększyć HDL np. stężenia magnezu, chromu, jodu, manganu, niezbędne kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy B, cholina i inozytol (dwa ostatnie znajdują się w dużych ilościach w soi i lecytynie).
Zmniejszanie poziomu cholesterolu
Aby obniżyć cholesterol należy wyeliminować z diety te produkty, które zawierają nasycone kwasy tłuszczowe. Głównym źródłem tłuszczów nasyconych są produkty mleczne, ser, masło, pieczywo, wędliny, żółtko jaja i czerwone mięso. Dlatego w celu obniżenia zawartości cholesterolu we krwi najlepiej jest ograniczyć spożywanie tych produktów. Należy wybierać białe chude mięsa jak kurczak czy indyk, jeść więcej warzyw i owoców oraz ryb, które są dobrym źródłem tłuszczów nienasyconych (omega-3) do tego stosować oliwę zamiast oleju rzepakowego.
- Zwiększona zawartość cholesterolu w organizmie może przyczyniać się do chorób wieńcowych.
- Dieta obfitująca w nasycone kwasy tłuszczowe zwiększa poziom cholesterolu we krwi.
- Spożywanie produktów bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe sprzyja obniżeniu cholesterolu.
